@misc{Wnukiewicz-Kozłowska_Agata_Autonomia_2019,
 author={Wnukiewicz-Kozłowska, Agata},
 copyright={Copyright by Agata Wnukiewicz-Kozłowska},
 address={Wrocław},
 howpublished={online},
 year={2019},
 publisher={E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego},
 language={pol},
 abstract={Celem monografii zatytułowanej „Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym” jest prezentacja i analiza sytuacji prawnej pacjenta i lekarza w procesie podejmowania decyzji medycznych w perspektywie prawnomiędzynarodowej w związku z rozwojem biologii, biotechnologii i medycyny. Począwszy od wprowadzenia dekalogu zasad prowadzenia badań biomedycznych z udziałem człowieka w formie Kodeksu norymberskiego z 1947 r., z jego naczelną zasadą szacunku dla autonomii pacjenta wyrażoną w formule dobrowolnej i świadomej zgody na udział w eksperymencie, międzynarodowe prawo biomedyczne stale i konsekwentnie rozwija się jako wyspecjalizowana gałąź prawa międzynarodowego. Ważnym podmiotem tego prawa są zarówno pacjenci jak i lekarze. Obok państw i organizacji międzynarodowych, które tworzą i egzekwują normy prawa biomedycznego, to oni są adresatami praw i obowiązków. Centralną zasadą, wokół której formuje się międzynarodowe prawo biomedyczne jest autonomia jednostki. Opiera się ona na godności i wolności każdego człowieka. W medycznym kontekście jest niezwykle istotna, ponieważ umożliwia obu stronom relacji lekarz-pacjent realizację ważnych dla nich wartości. Ze strony lekarza jest to głównie wiedza i doświadczenie zawodowe wraz z nakazem służenia życiu i zdrowiu ludzkiemu jako najwyższe wartości w medycynie i wykonywanej profesji. Dla pacjenta, z kolei, istotą autonomii jest możliwość samodzielnego podjęcia decyzji o leczeniu, łącznie z opcją odmowy terapii. Autonomia obu podmiotów może ze sobą kolidować. Dlatego rolą prawa jest uchwycenie równowagi między prawami i obowiązkami tych stron, co możliwe jest w samym procesie konstruowania ich kompetencji oraz uprawnień a także przez wprowadzenie klauzul limitacyjnych. Ograniczenia te stanowią odzwierciedlenie klasycznych przesłanek, przede wszystkim w postaci konieczności ochrony praw innych osób oraz zdrowia publicznego. Analiza pozycji pacjenta i lekarza w międzynarodowym prawie biomedycznym prowadzi do kilku wniosków, z czego podkreślić należy dwa najistotniejsze. Po pierwsze międzynarodowe prawo biomedyczne kształtuje się jako gałąź prawa międzynarodowego publicznego, stanowiąc element tego systemu, co oznacza, że funkcjonuje ono jako część całości o określonych zasadach i normach. Drugim zaś aspektem jest wzrost znaczenia uprawnień pacjenta i równocześnie obowiązków lekarza nie tylko w prawie wewnętrznym państw, ale również na poziomie międzynarodowym, z uwzględnieniem przyjętej już i działającej konstrukcji praw człowieka w kierunku szacunku dla godności, integralności i tożsamości jednostki w zderzeniu z coraz bardziej zaawansowaną i nowoczesną biologią, biotechnologią i medycyną. Ta tendencja wyraźnie wyartykułowana została w Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny oraz bardzo bogatym soft law tworzonym głównie przez WHO, UNESCO i Radę Europy oraz profesjonalne organizacje lekarskie.},
 title={Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym},
 keywords={prawo międzynarodowe publiczne, międzynarodowe prawo biomedyczne, prawa człowieka, jednostka, pacjent, lekarz, autonomia, godność, wolność, integralność, świadoma i dobrowolna zgoda, rozwój medycyny, biologii i biotechnologii, kształtowanie linii orzeczniczej, relacja między autonomią lekarza i autonomią pacjenta, system prawa międzynarodowego, fragmentacja prawa międzynarodowego, soft law, bioetyka, deontologia lekarska, odpowiedzialność za naruszenie praw pacjenta},
}